, Tác giả: James Surowiecki, Người dịch: Huohuojiang, được Odaily tái bản với sự cho phép.
Vào ngày 22 tháng 5 năm 2010, một nhà phát triển Bitcoin tên là Laszlo Hanyecz (Laszlo Hanyecz) đã mua một bữa ăn có thể là đắt nhất trong lịch sử loài người. Anh ta đã chi 10.000 Bitcoin để làm hài lòng. Đánh giá từ tình hình hiện tại khi 1 bitcoin trị giá hơn 30.000 đô la Mỹ, giá của hai chiếc bánh pizza này hiện có vẻ cao tới 300 triệu đô la Mỹ.Tất nhiên, bây giờ sẽ không ai sử dụng bitcoin để mua những thứ bình thường như pizza một cách liều lĩnh như vậy, nếu không tôi không biết mình sẽ mất bao nhiêu tiền trong tương lai. Trong những năm kể từ khi Hanyates phung phí rất nhiều Bitcoin, nó đã phát triển từ một thử nghiệm tài chính phi tập trung hấp dẫn thành tài sản hoạt động tốt nhất trong thập kỷ. Kể từ năm 2010, giá Bitcoin đã tăng hơn 1.000.000% và đã bùng nổ 220% chỉ trong năm ngoái. Tất cả các trang web tài chính sẽ dành nhiều thời gian để giới thiệu thị trường bitcoin. Các nhà đầu tư huyền thoại như Paul Tudor-Jones, Stanley Druckenmiller và Bill Miller cũng rất lạc quan về triển vọng phát triển của Bitcoin, Các công ty Square như Microsoft và MicroStrategy cũng đã rót tiền của công ty vào Bitcoin. Bất chấp rủi ro và tính biến động cực cao của nó (chỉ riêng từ thứ Sáu đến chiều thứ Hai, nó đã giảm 25%), theo một nghĩa nào đó, nó đã trở thành người dẫn đầu không thể tranh cãi trong câu lạc bộ tài chính. một đối thủ cạnh tranh tiềm năng với các tài sản như vàng. Nhưng đồng thời, tôi phát hiện ra một điều kỳ lạ: Bitcoin đã hoàn toàn mất đi mục đích ban đầu.Rốt cuộc, Bitcoin ban đầu không được thiết kế như một tài sản đầu cơ. Nó được thiết kế để trở thành một loại tiền tệ, một phương tiện trao đổi mới mà mọi người có thể và sẽ sử dụng cho các giao dịch hàng ngày (đó là lý do tại sao chúng tôi gọi nó là tiền điện tử). Khi Bitcoin lần đầu tiên xuất hiện trong sách trắng năm 2008, người sáng tạo bí ẩn của nó (Satoshi Nakamoto tự xưng), đã mô tả nó là "một loại tiền điện tử ngang hàng hoàn toàn tạo điều kiện thanh toán trực tuyến từ bên này sang bên kia. bên mà không thông qua bất kỳ tổ chức tài chính nào ở giữa." Ông đề cập đến Bitcoin là "một hệ thống thanh toán điện tử dựa trên bằng chứng mật mã (chứ không phải niềm tin) cho phép giao dịch trực tiếp giữa bất kỳ hai bên sẵn sàng nào mà không cần tin tưởng bên thứ ba (chẳng hạn như ngân hàng hoặc công ty thẻ tín dụng)". Và đó chính xác là những gì Hanyates đã làm vào ngày đó năm 2010: thực hiện thanh toán trực tiếp từ tài khoản của chính mình sang tài khoản của người khác mà không có bất kỳ sự tham gia nào của bên thứ ba. Có lẽ, anh ấy đã đưa ra một quyết định đầu tư rất tồi tệ mà không có tầm nhìn xa, nhưng không thể phủ nhận rằng cách anh ấy sử dụng Bitcoin là hoàn toàn phù hợp với thiết kế ban đầu của nó.Mặc dù bây giờ nó dường như bị lãng quên, nhưng ngay từ đầu, Bitcoin ban đầu được dự định là một loại tiền tệ mới. Với khả năng không thể theo dõi độc đáo của nó, mọi người có thể tiến hành thương mại với giá rẻ và ẩn danh. Do đó, nó có thể thách thức cái gọi là quyền bá chủ của các loại tiền tệ fiat, chẳng hạn như đồng đô la Mỹ (do chính phủ phát hành). Đồng thời, do số lượng bitcoin được thiết kế cố định (tính đến năm 2140, sẽ có tổng cộng 21 triệu bitcoin và con số này sẽ không tăng lên), mọi người không phải lo lắng về lạm phát khiến chúng mất giá khi Sử dụng chúng. Ảo tưởng cyberpunk này mê hoặc nhiều người. Gần đây nhất vào năm 2018, Jack Dorsey, Giám đốc điều hành Twitter và người sáng lập Square, đã nói: "Thế giới cuối cùng sẽ đạt được một loại tiền tệ duy nhất và cá nhân tôi nghĩ rằng gánh nặng đó sẽ đổ lên vai Bitcoin." Thậm chí ngày nay, chúng ta vẫn có thể thấy rằng nhiều chuyên gia đang thổi phồng khả năng mang tính cách mạng của Bitcoin và sử dụng các ví dụ như "PayPal có kế hoạch hỗ trợ người bán của mình giao dịch bằng tiền điện tử vào năm 2021" làm bằng chứng cho thấy những thay đổi đang diễn ra.Càng nhiều người tích trữ bitcoin và xem nó như một tài sản đầu cơ, nó sẽ càng kém hấp dẫn với tư cách là một loại tiền tệ.Tuy nhiên, thực tế là Bitcoin chưa bao giờ thực sự hoạt động như một loại tiền tệ. Ngay từ đầu, chỉ có một tỷ lệ nhỏ giao dịch bitcoin dành cho hàng hóa và dịch vụ thực tế — và trong tỷ lệ nhỏ đó, nhiều giao dịch là bất hợp pháp, chẳng hạn như kinh doanh ma túy và cờ bạc trực tuyến. Hầu hết các giao dịch bitcoin chỉ là giao dịch đơn thuần: mọi người chỉ cần mua hoặc bán bitcoin. Ví dụ: công ty phân tích chuỗi khối Chainalysis nhận thấy rằng trong 4 tháng đầu năm 2019, chỉ có 1,3% giao dịch liên quan đến các thương nhân cụ thể. Và xu hướng này sẽ chỉ tăng lên khi giá trị của Bitcoin tăng vọt. Nhưng điều đáng chú ý là bất chấp cơn sốt đầu cơ xung quanh bitcoin, khối lượng giao dịch của nó chỉ tăng nhẹ trong hai năm qua. Tổng khối lượng giao dịch Bitcoin gần như không là gì so với tổng khối lượng giao dịch ngân hàng điện tử và thẻ tín dụng. Trung bình có khoảng 325.000 giao dịch bitcoin được thực hiện mỗi ngày, so với khoảng 1 tỷ giao dịch thẻ tín dụng mỗi ngày.Bitcoin không thực hiện được mục đích ban đầu của nó với tư cách là một loại tiền tệ liên quan đến cách thức hoạt động thực sự của nó, đáng chú ý nhất là do thiết kế của nó xử lý các giao dịch rất chậm. Ví dụ: Visa có thể xử lý khoảng 6.000 giao dịch mỗi giây và có khả năng bổ sung để xử lý gấp nhiều lần số giao dịch đó. Nhưng Bitcoin chỉ có thể xử lý bảy giao dịch. Do đó, các giao dịch bitcoin thường mất nhiều thời gian để hoàn thành, điều này có thể kéo dài một chút nếu bạn muốn sử dụng bitcoin tại cửa hàng tiện lợi địa phương hoặc thậm chí để mua hàng trực tuyến. Ngoài ra, phí giao dịch Bitcoin cũng cao một cách đáng ngạc nhiên vào nhiều thời điểm khác nhau. Trong đợt bùng nổ bitcoin gần đây nhất, vào năm 2017, phí cao tới 55 đô la cho mỗi giao dịch và trong khi phí đã giảm đáng kể kể từ đó, chi phí mua một thứ gì đó bằng bitcoin đã lên tới 6 đô la vào tháng 5 năm ngoái. Điều đó có thể ổn nếu bạn đang đầu tư, nhưng không ổn nếu bạn chỉ muốn mua một chiếc bánh pizza.Tuy nhiên, vấn đề cơ bản hơn với Bitcoin với tư cách là một loại tiền tệ là nguồn cung của nó bị kiểm soát và hạn chế. Vì nguồn cung là hữu hạn nên khi nhu cầu về Bitcoin tăng lên (ví dụ: mọi người muốn mua Bitcoin để làm giàu nhanh chóng), giá trị của Bitcoin cũng tăng lên. Do đó, nếu bạn tin rằng Bitcoin của mình sẽ ngày càng trở nên phổ biến và có giá trị, thì việc tiêu nó vào bánh pizza là điều rất dại dột, bạn nên cất giữ và trả lại khi giá tăng lên rồi bán. Và nếu bạn có thể sống tốt mà không cần chi tiêu Bitcoin, thì thậm chí còn có ít lý do hơn để chi tiêu nó. Theo cách này, càng có nhiều người tích trữ Bitcoin và xem nó như một tài sản đầu cơ, Bitcoin sẽ càng kém hấp dẫn với tư cách là một loại tiền tệ.Thêm vào đó là sự biến động bất thường của giá bitcoin - có thể giảm mạnh từ 10% đến 20% chỉ sau một đêm, như chúng ta đã thấy trong tuần qua - dẫn đến việc cả doanh nghiệp và cá nhân đều miễn cưỡng sử dụng bitcoin. và dịch vụ, xét cho cùng, không ai sẵn sàng mua thứ gì đó mất đi 10% giá trị vào ngày hôm sau (đương nhiên, nó cũng có thể tăng giá trị 10%. Nhưng hầu hết các công ty đều không sẵn lòng tham gia vào loại canh bạc này) .Giống như vàng, bitcoin chỉ có giá trị như mọi người nghĩ: bạn mua nó vì bạn nghĩ ai đó sẽ trả nhiều tiền hơn cho nó trong tương lai.Thực tế là bản thân Bitcoin không có giá trị nội tại (như cổ phiếu hoặc trái phiếu) không có nghĩa là nó sẽ diệt vong, điều đó chỉ có nghĩa là Bitcoin có thể đã mất mục đích ban đầu. Điều từng được hình thành như một cách để cách mạng hóa đời sống tài chính hàng ngày giờ đây là cách để mọi người trở nên giàu có (hoặc thua lỗ) chỉ sau một đêm; lý tưởng nhất là họ cũng có thể sử dụng Bitcoin để bảo vệ tài sản của mình mà không bị ảnh hưởng bởi lạm phát.Bitcoin bắt đầu với tiền điện tử, nhưng nó ngày càng tiến xa hơn trên con đường của tài sản mã hóa.
